Hiện nay, tại cảng biển, cửa khẩu ở Hải Phòng, Quảng Ninh đang diễn ra tình trạng hàng trăm container hàng đông lạnh tạm nhập tái xuất về VN sau thời điểm 30/9/2010 không thể tái xuất được vì vướng văn bản hướng dẫn giải quyết.
Theo số liệu của Cục Hải quan Hải Phòng, tính đến ngày 3/11, cảng Hải Phòng còn tồn 275 container. Còn tại cửa khẩu Móng Cái tính đến ngày 17/11 vẫn còn tồn khoảng 100 container. Theo phản ánh của DN và Cục Hải quan Hải Phòng, sở dĩ các cơ quan hải quan chưa thể làm thủ tục tái xuất cho các lô hàng đông lạnh tạm nhập tái xuất về sau 30/9 vì lúng túng khi thực hiện Công văn 7021/VPCP-KTTH ngày 4/10/2010 của Văn phòng Chính phủ hướng dẫn việc giải quyết các vấn đề liên quan đến hàng đông lạnh tạm nhập tái xuất (TNTX). Tại điểm 2 Công văn 7021 có quy định: Bộ Công Thương khẩn trương trình Thủ tướng Chính phủ cơ chế quản lý, điều hành hoạt động kinh doanh sản phẩm đông lạnh theo theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công văn số 1152/TTg-KTTH ngày 7/7/2010. Mặc dù vậy, trong điểm 1 của công văn này lại hướng dẫn: Đồng ý việc tiếp tục làm thủ tục thông quan để tái xuất các lô hàng sản phẩm đông lạnh các loại kinh doanh theo các hình thức TNTX, chuyển khẩu, gửi kho ngoại quan với các điều kiện: Hàng chỉ được làm thủ tục thông quan, tái xuất qua các cửa khẩu quốc tế, quốc gia và các cửa khẩu, điểm thông quan trong các KKT cửa khẩu được Thủ tướng Chính phủ cho phép thành lập đã có đủ cơ quan kiểm soát theo quy định hiện hành; hàng đã ký hợp đồng, đã có vận đơn và đến VN trước ngày 30/9/2010.
Như vậy nếu hiểu theo điểm 2 của Công văn 7021/VPCP-KTTH thì hàng đông lạnh nhập khẩu theo loại hình tạm nhập tái xuất về sau ngày 30/9 sẽ không được làm thủ tục tái xuất và phải chờ cho đến khi Chính phủ có cơ chế quản lí điều hành hoạt động kinh doanh sản phẩm đông lạnh theo phương thức tạm nhập tái xuất (Bộ Công Thương chủ trì). Còn nếu chiểu theo điểm 2 Công văn 1152/TTg-KTTH ngày 7/7/2010 của Thủ tướng Chính phủ thì các lô hàng này lại được phép làm thủ tục tái xuất vì điểm này nêu rõ: Căn cứ các quy định của pháp luật hiện hành, Bộ Tài chính hướng dẫn việc thực hiện thủ tục hải quan đối với sản phẩm đông lạnh tạm nhập, tái xuất tại các cửa khẩu quốc gia, quốc tế. Trước những vướng mắc của DN và cơ quan hải quan, Bộ Tài chính cho rằng, hàng đông lạnh các loại (trừ phủ tạng gia súc, phủ tạng gia cầm) kinh doanh tạm nhập tái xuất, gửi kho ngoại quan có vận đơn và về đến VN sau ngày 30/9 chỉ được tái xuất qua cửa khẩu quốc gia, quốc tế theo đúng điểm 2 của Công văn 1152, cho đến khi Chính phủ có cơ chế quản lí mới theo chỉ đạo tại điểm 2 Công văn 7021.
Để có cơ sở hướng dẫn cơ quan hải quan và DN thống nhất thực hiện, ngày 8/11, Bộ Tài chính đã có công văn 15121/BTC-TCHQ nêu lại hướng xử lí như trên và đề nghị Bộ Công Thương sớm có văn bản hướng dẫn hoặc báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho ý kiến chỉ đạo thực hiện. Quan điểm nêu trên của Bộ Tài chính đã nhận được sự đồng thuận từ Bộ Công Thương. Ngày 10/11, Bộ Công Thương có Công văn 11411/BCT-XNK nêu ý kiến “Nhất trí với quan điểm của Bộ Tài chính tại Công văn 15121”. Tuy nhiên, đây cũng mới chỉ là quan điểm của hai bộ Tài chính, Công Thương còn việc quyết định cuối cùng thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ. Bởi việc chỉ đạo quản lí sản phẩm đông lạnh theo Công văn 1152 và 7021, cũng như việc xây dựng cơ chế quản lí hàng đông lạnh TNTX là thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ. Do vậy, ngày 12/11 Bộ Tài chính có Công văn 15380/BTC-TCHQ đề nghị Văn phòng Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho ý kiến chỉ đạo đối với các lô hàng đông lạnh TNTX có vận đơn và về đến Việt Nam sau ngày 30/9.